Thầy Tôn Thất Cẩm Đăng
Dạy Nguyễn Hoàng từ 1973 đến 1975
Môn: Sử, Địa
Địa chỉ gia đình: 68/742 Lê Đức Thọ,
P.17, Gò Vấp, Tp. Hồ Chí Minh
Trưa này lúc 13 giờ ngày 5/7/2021 thầy trở về cát bụi. Vĩnh biệt thầy Tôn Thất Cẩm Đăng, người thầy luôn có nụ cười hiền hậu, tận tâm và thương mến học trò . Cầu nguyện cho hương hồn thầy sớm về cõi Phật. Học trò luôn thương tiếc thầy.
Tôi đăng lại bài viết về thầy đã viết nhiều năm về trước.
NT Thu Sương
VIẾT VỀ THẦY TÔN THẤT CẨM ĐĂNG
Trường Trung học Nguyễn Hoàng Quảng Trị khai giảng niên khóa
1973-1974 tại trại 5 Non Nước Đà Nẵng khá tưng bừng. Năm ấy có nhiều thầy cô trẻ
mới ra trường, học trò trong trường nhốn nháo hẳn lên. Các anh lớp 11 và 12 bàn
tán sôi nổi có cô giáo dạy Anh văn người Huế mới về rất đẹp. Có rất nhiều anh đến
bây giờ vẫn mang hình ảnh cô giáo xinh xắn ngày xưa vào lòng. Còn các chị kín
đáo hơn xì xào về ông thầy đẹp trai hào hoa phong nhã người Huế mới ra trường.
Hai thầy cô trẻ đẹp đó đã chiếm trọn tình cảm của các anh và các chị trường
Nguyễn Hoàng ngày ấy.
Hồi đó, lớp 9 được thầy Tôn Thất Cẩm Đăng dạy môn Sử Địa. Cả
lớp xì xào và mỉm cười khi thầy vào lớp dạy: Ông thầy hào hoa phong nhã dạy lớp
mình!. Tôi vẫn nhớ buổi học đầu tiên, thầy vẫn còn lúng túng và chúng tôi không
phải là các chị lớp 11 và 12 nên không có dám thái độ nghịch ngợm hay chọc thầy
gì cả, vẫn im lặng chăm chú nghe thầy giảng bài (biết đâu đang ngắm thầy cũng
có!) tiết học đầu tiên trôi qua nhẹ nhàng. (Chắc thầy cũng thở phào nhẹ nhõm, học
trò khá ngoan!).
Khi thầy trò đã quen dần nhau, lớp học sinh động hẳn lên, tôi
và các bạn hăng hái xung phong trả lời bài học, phát biểu trong lớp. Tuy thế,
tôi vẫn nhận thấy thầy trò vẫn còn có gì đó dè dặt, chưa thật tự nhiên. Tôi
không hiểu tại sao, nhưng suy ngẫm có lẽ vì thầy còn trẻ, mà lại quá đẹp trai.
Hồi ấy trong lớp có một cô bạn gái xinh đẹp, dáng cao và ra vẻ
một thiếu nữ, trong lúc các bạn học khác còn nhỏ nhắn vô tư. Khi đến giờ thầy dạy,
mắt bạn ấy sao có vẻ long lanh, đẹp hơn mọi ngày, vì ngồi gần tôi nhìn kỹ vào mắt
bạn và nói rằng:
- Hôm nay mi có kẻ mắt phải không?
Bạn ấy lắc đầu chối:
- Đâu có, làm gì có, mắt tau như rứa mà!.
- Không phải, tau thấy mắt mi hôm nay khác mọi ngày!
Tôi để ý nhiều ngày như thế và đoán ra rằng cô bạn này chắc
có vẻ thích thầy Cẩm Đăng rồi đây, tuy nhiên chỉ dám thể hiện tình cảm như thế
mà thôi. Sau này hơn 35 năm gặp lại, tôi nhắc lại chuyện ngày xưa, cô bạn thú
nhận rằng:
- Ngày ấy, đúng tau có kẻ mắt đi học và chỉ kẻ mắt những ngày
thầy Đăng dạy mà thôi. Tôi phá lên cười:
- Thấy chưa!, tau nói đúng mà, vậy mà mi cãi tau.
- Tau sợ mi biết nên giấu biến đi.
Chuyện này chắc ngày xưa thầy Cẩm Đăng không biết và không để
ý các cô học sinh nhỏ, vì thầy còn lo đối phó với các chị lớn hơn đang ra sức
đeo đuổi thầy!.
Lớp 9/1 của tôi hiền, chỉ có cô bạn thổ lộ tình cảm bằng cử
chỉ nhẹ nhàng kín đáo như thế thôi, còn lớp 9/2 ghê gớm và nghịch ngợm gấp nhiều
lần.
Mỗi lần thầy dạy xong ra khỏi lớp, các bạn ấy đi theo sau và
hát rằng: “Em tan trường về, em theo thầy về”, thầy quay lại, các bạn ấy im bặt
và mặt tỉnh bơ như không có chuyện gì!, đúng là đám học trò quỷ sứ! Sau này,
khi tôi gặp lại thầy sau hơn 35 năm xa cách, thầy hỏi:
- Hồi đó đứa nào hát câu: “Em tan trường về, em theo thầy về”
?
- Em không biết thầy ơi! (mà đúng là lúc đó tôi thực sự không
biết đứa nào đã hát câu đó).
Hôm họp mặt trường NGUYỄN HOÀNG tại Thanh Đa năm 2010, cô bạn
kéo tôi ra hỏi: “Thầy Cẩm Đăng đâu, mi chỉ cho tau coi”. Tôi chỉ thầy cho nó
xem. Nó chạy đến bên tôi nói nhỏ:
- Tau thất vọng quá Sương ơi, người xưa hào hoa phong nhã của
tau mất rồi!
- Mi quên rằng đã gần 40 năm trôi qua, thời gian là người bội
bạc! Mình bây giờ đã già, sao bắt thầy trẻ mãi được!
- Ừ hé, tau quên mất !
Cô bạn còn lộ bí mật rằng chính cô là người đã đi theo thầy
và hát câu : “Em tan trường về, em theo thầy về”. Tôi thầm nghĩ : “Đúng rồi !,
chỉ có cô ấy mới dám hát câu ấy trêu thầy !”. Khi tôi kể chuyện, ngày ấy không
chỉ một mình cô ấy thích thầy mà trong lớp còn có cô bạn khác xinh hơn thích thầy
nữa đó. Cô bạn đã dũng mãnh phán rằng :
- Hồi đó tau mà biết được, tau đánh nó rồi !
- Ơn trên ! May mà mi không biết, chứ không thì không biết
chuyện gì xảy ra !
Tôi kể lại hai câu chuyện thật của hai cô bạn của tôi đã thầm
thương trộm nhớ thầy Cẩm Đăng, không biết các bạn có đoán ra hai bạn ấy là ai
không ? Và thầy Cẩm Đăng cho đến giờ có biết được các cô ấy không ?
Khi nhắc đến thầy Cẩm Đăng, bạn nào cũng nhớ đến hình ảnh thầy
dong dỏng cao, dáng thư sinh nho nhã đẹp và hiền. Thầy giảng bài rất hay, cho
nhiều thí dụ minh họa về bài giảng, nhờ thế chúng tôi hiểu thêm về các điều kiện
thiên nhiên như mưa, gió, bão, sao chổi, sao băng, thiên hà, ngân hà xa xôi. Chắp
cánh cho học trò những mơ mộng về UFO, người ngoài hành tinh xa lạ…
Khi hè lớp 9 sắp kết thúc, chúng tôi sẽ chia tay nhau, mỗi
người mỗi ngả, kẻ đi về Bình Tuy, Cam Ranh, Quảng Thuận, người ở lại Đà Nẵng, kẻ
về quê hương Quảng Trị, lòng bồi hồi tiễn biệt, tôi rụt rè đưa quyển Lưu bút nhờ
thầy Cẩm Đăng viết vài dòng. Tôi thực sự vui mừng khi nhận được những dòng lưu
bút của thầy :
“Thu Sương,
Trả nợ cho em đây, biết nợ gì không ? Nợ những giờ phút hăng
hái mà em đã cho tôi trong những giờ học, những câu hỏi thông minh của em đã
giúp tôi trong công việc giảng dạy, giúp tôi khơi động không khí học hành trong
một hoàn cảnh quá thiếu thốn, những vành nón không đủ ngăn ánh sáng gay gắt buổi
chiều, những tấm vách ván, mong manh hụt đầu hụt chân không đủ chặn luồng gió lạnh
căm căm, thế mà các em vẫn chăm chỉ học hành, vẫn cố gắng trong mỗi kỳ thi, điều
đó khiến tôi đã xấu hổ phần nào vì cảm thấy mình làm chưa đủ bổn phận. Tuy
nhiên cũng khích lệ tôi rất nhiều trong những giờ đầu tiên đặt chân vào lớp học
làm quen với phấn trắng bảng đen. Hình như là quá dài, tôi cảm thấy vậy.
Chúc em sang niên học mới đạt được tất cả những gì mà em mong
muốn”.
Nhóm cựu học sinh Nguyễn Hoàng niên khóa 1973-1974 thỉnh thoảng
họp nhóm, chúng tôi mời thầy Huy Vỹ, và thầy Cẩm Đăng đến dự, các thầy đã cùng
họp mặt với nhóm tại quán Cây Đa, Công viên Lê Thị Riêng năm 2009, quán Thềm
Xưa nhân ngày 20/11/2010, quán Kamax ở khu Trung Sơn, hoặc tại nhà Phước 2012…
Chúng tôi lưu lại những khoảng khắc vui vẻ của thầy trò bằng những tấm hình lưu
niệm. Tập hợp những hình ảnh kỷ niệm của các bạn từ Sài Gòn, Bình Tuy, Đà Nẵng
và buổi Họp mặt trường Trung học Nguyễn Hoàng Quảng Trị năm 2010 và 2012. Nhân
ngày 20/11/2012 tôi đã làm một video clip tặng thầy Cẩm Đăng, thầy Huy Vỹ và thầy
Lê Thanh Trí với nhạc nền bài hát “Bài học đầu tiên” của Trương Xuân Mẫn với tiếng
hát ngọt ngào của Quỳnh Giang.
Đó là tình cảm thân thương của học trò cũ của thầy, nhớ lại
những ngày tháng thầy mới bắt đầu ra dạy, bỡ ngỡ đến trường Trung học Nguyễn
Hoàng Quảng Trị, nơi xa xôi khó khăn, thiếu thốn vật chất mọi điều, trường học
chỉ là một căn nhà lớn Mỹ để lại, lớp học ngăn bằng phên lác hụt đầu hụt chân.
Nhưng trong đó vẫn gói trọn những tình cảm chân tình của học trò với thầy. Truyền
thống tôn sư trọng đạo của quê hương còn lưu giữ, tôi hy vọng còn thắp sáng
mãi. Tôi và các bạn cầu mong thầy và gia quyến vui vẻ, hạnh phúc, khỏe mạnh và
bình an.
Viết 2010, hiệu chỉnh
lại 2012.
Nguyễn Thị Thu Sương
Di bút của thầy Tôn Thất Cẩm Đăng.
